Komisja Europejska proponowała „okrągły stół” przed wyborami prezydenckimi. Ministerstwo mówi: nie

"Okrągły stół" to dobrowolne spotkanie władz, interesariuszy, np. fundacji społecznych, a także przedstawicieli dużych platform internetowych, które ma na celu wymianę informacji nt. edukacji medialnej, dezinformacji i cyberbezpieczeństwa - wynika z wytycznych Komisji Europejskiej (KE) zawartych w dokumencie "DSA Elections Toolkit for Digital Services Coordinators". W sekcji "sugestie" Komisja rekomenduje organizowanie takich spotkań przed wyborami w danym kraju członkowskim UE.

Wytyczne Komisji skierowane są do krajowych koordynatorów ds. usług cyfrowych, w Polsce do tej roli jest wyznaczony Urząd Komunikacji Elektronicznej (UKE) - podało Ministerstwo Cyfryzacji (MC) w oświadczeniu wysłanym PAP. Wskazano, że w związku z tą funkcją, UKE współpracuje z Komisją w ramach Europejskiej Rady ds. Usług Cyfrowych i korzysta z pomocy KE, ale nie w formule "okrągłego stołu".

CZYTAJ TEŻ: TVP, Polsat i TVN ze wspólnym badaniem exit poll podczas wyborów prezydenckich

Resort zaznaczył, że "największe" doświadczenie w badaniu i reagowaniu na dezinformację ma Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy (NASK - PIB). W oświadczeniu wskazano, że w ramach programu ochrony wyborów "Parasol wyborczy" zaczęły się już działania polegające na współpracy z interesariuszami, w tym z wielkimi platformami. Zostały także ustalone zasady współpracy z platformami internetowymi, przy współudziale NASK-PIB oraz Ministerstwa Spraw Zagranicznych (MSZ), które mają na celu wymianę informacji oraz reagowanie na incydenty związane z przebiegiem procesu wyborczego.

„Wybory są kompetencją krajową”

Według MC działania Komisji są "ważne" w badaniu wyborów "ex post" (łac. po fakcie - PAP) pod względem zgodności z Aktem o usługach cyfrowych (DSA). Zaznaczono, że KE ma wyłączne uprawnienia nadzorcze w stosunku do wielkich platform w kontekście minimalizowania ryzyka dezinformacji. "Na poziomie krajowym możemy monitorować sytuację i reagować na incydenty na bieżąco" - wskazało MC.

"Z powyższych względów nie planujemy organizacji +okrągłego stołu+ na temat wyborów prezydenckich w Polsce" - zadeklarował resort.

Urząd Komunikacji Elektronicznej przekazał PAP w oświadczeniu, że w kuluarach posiedzenia Europejskiej Rady ds. Usług Cyfrowych, wątek okrągłego stołu został podniesiony przez przedstawiciela Komisji Europejskiej. Rozmowę Urząd nazwał "roboczym kontaktem". "UKE jednoznacznie odpowiedział, że nie jest właściwym adresatem takiej propozycji" - wskazał urząd i dodał, stanowisko strony polskiej odnośnie do okrągłego stołu "powinno" przekazać MC. "Nie ma żadnych uzgodnień" pomiędzy Urzędem a Komisją - zaznaczono w oświadczeniu.

"Wybory są kompetencją krajową" - wskazała rzeczniczka Komisji ds. suwerenności technologicznej, Patricia Poropat. Dodała, że ws. okrągłego stołu KE "jest w kontakcie" z polskimi władzami, ale na tę chwilę Komisja nie dysponuje innymi szczegółami na ten temat.

>>> Praca.Wirtualnemedia.pl - tysiące ogłoszeń z mediów i marketingu

Na początku marca komisarz UE ds. cyfrowych Henna Virkkunen powiedziała w wywiadzie dla Deutsche Welle, że KE zastanawia się nad zorganizowaniem okrągłego stołu także przed wyborami prezydenckimi w Polsce.

"Okrągłe stoły" dają uczestnikom spotkania możliwość wymiany informacji na temat gotowości do wyborów, potencjalnych problemów przed wyborami oraz współpracy z władzami, ekspertami i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Dają one również możliwość przeprowadzenia "stress testu" (test obciążeniowy) czyli symulacji oceniającej, czy platformy są w stanie poradzić sobie z ryzykiem, w tym z dezinformacją i ewentualnymi manipulacjami w trakcie wyborów; oraz możliwość przeanalizowania ewentualnych sposobów reagowania na nieprawidłowości.

W kilku krajach „okrągłe stoły” przed wyborami

"Okrągłe stoły" zostały zorganizowane przez Komisję Europejską (KE) m.in. przed wyborami w Rumunii, Niemczech, Słowacji, Luksemburgu, Austrii, a także w czerwcu 2024 roku przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.

Ostatni "okrągły stół" zorganizowany był w Niemczech, przed lutowymi wyborami parlamentarnymi. O zwołanie go zawnioskował sam Berlin. Po stronie niemieckiej za spotkanie odpowiedzialny był Klaus Mueller, szef niemieckiej federalnej agencji ds. sieci internetowej.

Test obciążeniowy został zorganizowany m.in. przed wyborami do Parlamentu Europejskiego oraz przed wyborami w Niemczech i wzięły w nim udział takie koncerny i platformy, jak Microsoft, TikTok, LinkedIn, Google, Snapchat, Meta i X.

Wybory są wyłączną kompetencją krajową, podobnie jak monitorowanie ewentualnych nieprawidłowości okołowyborczych. Rolą KE jest zweryfikowanie, czy platformy internetowe działające w danym państwie członkowskim, przestrzegają zasad Aktu o usługach cyfrowych (DSA). DSA nakłada na duże platformy i wyszukiwarki internetowe wymagania dotyczące m.in. moderowania treści, w tym blokowania dezinformacji i mowy nienawiści, oznaczania treści oraz reklam politycznych, a także oceny potencjalnych zagrożeń dla użytkowników serwisów. Chodzi tu również o dezinformację wyborczą, treści naruszające wolność słowa oraz stwarzające zagrożenie dla procesów wyborczych.

Akt o usługach cyfrowych nie został jeszcze wdrożony do polskiego porządku prawnego. Ma się to stać w ramach nowelizacji ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Według Rządowego Centrum Legislacji projekt noweli autorstwa Ministerstwa Cyfryzacji jest obecnie konsultowany w Stałym Komitecie Rady Ministrów (od 17 marca br.)

"Parasol wyborczy" to plan ochrony wyborów prezydenckich, ogłoszony w styczniu 2025 r. przez Ministerstwo Cyfryzacji oraz Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, który ma wzmocnić odporność państwa na cyberataki i dezinformację w czasie kampanii wyborczej. Bierze w nim udział także Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW). Inicjatywa zakłada m.in. zwiększenie bezpieczeństwa systemów informatycznych oraz szkolenia pracowników Państwowej Komisji Wyborczej, Krajowego Biura Wyborczego, czy dziennikarzy.

Wybory prezydenckie odbędą się w Polsce 18 maja, a ich ewentualna druga tura zostanie przeprowadzona 1 czerwca br.