Rzecznik Praw Obywatelskich staje w obronie zwolnionego z Polskiego Radia Jerzego Sosnowskiego

Wieloletni dziennikarz radiowej Trójki Jerzy Sosnowski został zwolniony z Polskiego Radia w marcu br. Dziennikarz poinformował wtedy, że wypowiedzenie umowy było jednostronną decyzją władz Polskiego Radia. - Pozostaje mi podziękować Państwu za sobotnie wspólne podróże Trójkowym Wehikułem Czasu, za wieczorny wspólny namysł w „Klubach Trójki” i za zdarzające się parę razy do roku zabawy w „Literackim Biurze Śledczym” - napisał na swoim blogu Jerzy Sosnowski.

Z radiową Trójką Jerzy Sosnowski był związany od 2001 roku (z przerwą od września 2007 roku do kwietnia 2009 roku). Był jednym z gospodarzy wieczornego pasma „Klub Trójki” oraz prowadził programy kulturalne „Literackie Biuro Śledcze” i „Trójkowy Znak Jakości”. Pełnił też funkcję kierownika redakcji. Wcześniej pracował w Telewizji Polskiej, m.in. jako szef publicystyki kulturalnej TVP1 i dziennikarz „Pegaza”. Jako krytyk i historyk literatury współpracuje z kwartalnikiem „Więź” i TVP Kultura. Warto dodać, że w 2010 roku jako szef związku zawodowego pracowników skupiających pracowników PR 3 Jerzy Sosnowski został odsunięty od anteny po krytyce kierownictwa pod rządami Jacka Sobali.

Przeciwko zwolnieniu Sosnowskiego protestowali pracownicy i współpracownicy stacji - we wspólnym oświadczeniu wyrazili sprzeciw, podkreślając, że ta decyzja nie ma merytorycznych podstaw i oznacza wielką stratę dla nadawcy.

Na początku stycznia br. relacjonowaliśmy wypowiedź Jerzego Sosnowskiego dotyczącą mediów publicznych i Polskiego Radia, która znalazła się na jego blogu. Sosnowski pisał wtedy, że przyjęta przez parlament nowelizacja ustawy medialnej spowoduje przekształcenie mediów publicznych w „media rządowe”. - Kończy się rok i kończą się wolne media. Dla mnie to problem raczej sentymentalny, nie zaś finansowy (jak chcieliby zapewne moi wrogowie), ale przykro będzie patrzeć, jak coś, co się współtworzyło nieprzerwanie przez sześć, a z przerwą przez piętnaście lat, zostanie zniszczone. Mam na myśli Trójkę - pisał wtedy Sosnowski.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, kwestia zwolnienia z pracy Sosnowskiego dotyczy „nie tylko ochrony praw pracowniczych, lecz także wolności wypowiedzi i granic prawa do krytyki, także publicznego pracodawcy”. - Przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę jest zbyt ogólna. Prawo nakazuje pracownikowi podać konkretny powód zwolnienia. Pracownik ma prawo do krytycznej oceny pracodawcy (to prawo wynikające z Konstytucji, art. 54, i przysługuje każdemu), a możliwość krytykowania pracodawcy mieści się w ramach obowiązku dbałości o dobro zakładu pracy. Także prawo prasowe (art. 41) stanowi, że publikowanie rzetelnych, zgodnych z zasadami współżycia społecznego ujemnych ocen działalności twórczej, zawodowej lub publicznej służy krytyce społecznej i pozostaje pod ochroną prawa - podkreśla w oficjalnym oświadczeniu Rzecznik Praw Obywatelskich.

Jak zauważa RPO, Sosnowski „prezentował swoje poglądy nie tylko jako pracownik, ale także jako dziennikarz”. - W podobnych sprawach wypowiadał się już Europejski Trybunał Praw Człowieka wskazując, że dziennikarze mają prawo, a nawet obowiązek komentowania spraw o znaczeniu publicznym, w tym także tych odnoszących się do organizacji pracy czy funkcjonowania mediów realizujących misję publiczną. W ocenie RPO zwolniony dziennikarz z owego prawa do krytyki korzystał w granicach pozostających pod ochroną prawa i czynił to w imię ochrony interesu publicznego wynikającego z art. 21 ust. 1 ustawy o radiofonii i telewizji. Dlatego też wypowiedzenie mu umowy o pracę w istocie stanowiło w tych warunkach tłumienie krytyki prasowej. Ponadto dziennikarz był przewodniczącym związku zawodowego, a jako taki miał „szczególne uprawnienia” do krytykowania pracodawcy - zauważa Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich.