Polska awansuje w rankingu wolności mediów. Doceniono zmiany polityczne

Polska w nowym wydaniu corocznego rankingu wolności mediów, opracowywanego przez Reporterów bez Granic, znalazła się na 31. miejscu, o 16 pozycji wyżej niż przed rokiem. Poziom wolności mediów w naszym kraju w skali 0–100 określono na 74,79, podczas gdy przed rokiem było to 69,17.

To średnia ocen z pięciu składowych obszarów. Największy wzrost nastąpił na polu politycznym – z 51,63 do 64,68. W opisie stwierdzono, że po przejęciu władzy przez nową koalicją zmniejszyła się liczba ataków słownych i pozwów typu SLAPP (czyli mających na celu zamknięcie ust mediom). Natomiast wokół mediów publicznych trwa polityczna walka między nowym obozem rządzącym, starającym się wprowadzić delikatną reformę, a instytucjami kontrolowanymi przez PiS.

Mniej pozwów i ataków słownych od rządzących

Najwyżej wolność mediów w Polsce została oceniona w wymiarze społecznym, gdzie rok do roku notę podwyższono z 77,38 do 80,82. Zwrócono uwagę, że rosnąca polaryzacja społeczna skutkuje większą liczbą ataków słownych na dziennikarzy, środowiska konserwatywne starają się zniechęcać media do zajmowania się tematyką LGBTQI+, zaś zgodnie z przepisami za naruszenie uczuć religijnych nadal grozi kara. Z drugiej strony niezależne media mają duże poparcie społecznego, czego przejawem były protesty w drugiej połowie 2021 roku przeciw tzw. lex TVN.

CZYTAJ TEŻ: Raport: wzrosła liczba ataków na dziennikarzy

Ocenę w wymiarze gospodarczym podniesiono zaś r/r z 59,46 do 62,89 (zaznaczono, że wydatki reklamowe sektora państwowego są nietransparentne, a z niezależnymi mediami konkurują tytuły wydawane przez samorządy), w prawnym – z 70,19 do 74,55 (wskazano m.in., że obecny obóz rządzący utrzymał ograniczenia dla pracy mediów przy granicy z Białorusią, a według obowiązującego prawa za obrazę niektórych instytucji państwowych oraz zniesławienie nadal grozi kara więzienia), natomiast w wymiarze bezpieczeństwa – z 87,2 do 91,03 (zaznaczono, że na ataki są narażeni zwłaszcza dziennikarze piszący o tematach związanych z Rosją, ale poziom przemocy zmalał od szczytu w czasie protestów Strajku Kobiet jesienią 2020 roku).

Z wolnością mediów gorzej za rządów PiS

Poziom wolności mediów w Polsce oceniono najwyżej od wiosny 2016 roku, gdy przyznana nota wynosiła 76,11. Za rządów PiS nastąpiły spore spadki, najgorzej było wiosną 2022 (65,64), po zamieszaniu wokół lex TVN i koncesji TVN24.

>>> Praca.Wirtualnemedia.pl - tysiące ogłoszeń z mediów i marketingu

W czołówce zestawienia Reporterów bez Granic od lat przeważają kraje skandynawskie. W nowym rankingu tak jak przed rokiem pierwsze miejsce zajęła Norwegia, której ocena wzrosła rok do roku z 91,89 do 92,31.

Na czwartej pozycji znalazła się Szwecja (88,13), na piątej – Finlandia (87,18), a na szóstej – Dania (86,93). Druga na liście jest zaś Estonia (89,46), a trzecia – Holandia (88,64).

Na samym dole zestawienia, obejmującego 180 krajów i terytoriów, są zaś Erytrea (11,32), Korea Północna (12,64), Chiny (14,8), Syria (15,82) i Iran (16,22).

USA zanotowały r/r spadek o dwie pozycje na 57. (zaznaczono, że znikają tam kolejne media lokalne), Francja – o cztery na 25. (napisano, że znacząca część mediów ogólnokrajowych należy do niewielkiej grupy biznesmenów), zaś Rosja – o dziewięć na 171. Sytuację w Palestynie oceniono jako tragiczną, zauważając, że od wybuchu na nowo konfliktu z Izraelem zginęło tam prawie 200 dziennikarzy.

W około 30 krajach, m.in. w Nikaragui i Afganistanie, dochodzi do "masowego zamykania" mediów, co doprowadziło w ostatnich latach do exodusu dziennikarzy. W raporcie zaznaczono też, że stanowi finansowemu mediów szkodzą giganci technologiczni, których platformy, "przeważnie nieobjęte regulacjami, zdobywają rosnącą część dochodów z reklam" i uczestniczą w "rozpowszechnianiu zmanipulowanych lub kłamliwych treści".

Zdecydowanie najwięcej krajów, w który ocena wolności mediów mieści się w przedziałach „bardzo poważna” i „trudna”, jest Północnej Afryce i na Bliskim Wschodnie. Zaś najwięcej państw z dobrą sytuacją jest w Europie i Azji Środkowej.